როგორ პოულობენ პოლიციის ძაღლები მოსაწევს? მსოფლიოში ლეგალიზაციის უწყვეტი ტალღის მიუხედავად, მრავალ ქვეყანაში მარიხუანა ისევ არალეგალურია. სადაც კანაფის ქონა და მოხმარება დასჯადია, მომხმარებლებს კანონთან პრობლემებისთვის თავის ასარიდებლად განსაკუთრებული სიფრთხილის გამოჩენა უწევთ. მეორეს მხრივ სამართალდამცავი ორგანოები განსაკუთრებულ ზომებს მიმართავენ კანაფის აღმოსაჩენად და მომხმარებლების დასასჯელად. მათგან ერთერთი, ვისი გასულელებაც პოლიციელებზე გაცილებით რთულია, მყნოსავი ძაღლებია, მაგრამ რა აქცევს მათ ასეთ ეფექტურს კანაფთან ბრძოლის წინააღმდეგ?
უკვე დიდი ხანია რაც კაცობრიობამ ძაღლების პოტენციალი კარგად გაიაზრა. მათი ინტელექტი და შესანიშნავი ყნოსვა ხელს უწყობს ადამიანებს, რომ ისინი სპეციფიური დავალებების შესასრულებლად გაწვრთნან. ძაღლები უკვე დიდი ხანია მონადირეების ერთგული კომპანიონები არიან, მაგრამ არც ისე დიდი ხნის წინ მათი გამოყენება პოლიციამაც დაიწყო სხვადასხვა სამძებრო სამუშაოების და კონკრეტულად მარიხუანას აღმოჩენისთვისაც.
ადამიანს დაახლოებით ექვსი მილიონი ყნოსვითი რეცეპტორი გააჩნია, როცა ძაღლებს 300 მილიონამდე რეცეპტორი აქვთ. მაგრამ ამ საქმეში მათი შეუცვლელობის მიზეზი მხოლოდ ეს არაა. ტვინის არე- რომელიც სუნის აღქმაზეა პასუხისმგებელი ძაღლებს ადამიანებზე 40ჯერ მეტად აქვთ განვითარებული. რეალურად ძაღლებს იმდენად კარგი ყნოსვა აქვთ, რომ მათ არამარტო მარიხუანას პოვნა შეუძლიათ ადამიანის ჯიბეში ან იმის გაგება მოიხმარა თუ არა მარიხუანა თუნდაც რამდენიმე საათის წინ, ძაღლები იმასაც გრძნობენ თუ ვინმეს თუ ვინმეს მცირე კონტაქტი მაინც ქონდა მოსწაევთან.
ძაღლებს ამ ყველაფრის გარდა, სხვადასხვა სუნებიდან იმის გამორჩევა შეუძლიათ, რომელიც მათთვის უფრო საინტერესოა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ ძაღლებს იმის კონტროლი შეუძლიათ რომელი სუნის მოლეკულები აღიქვას მათმა ყნოსვის სისტემამ, ანუ როცა ჩვენ სხვადასხვა სურნელების ნაზავს შევიგრძნობთ, რომელთა გარჩევაც ჩვენთვის რთულია, ჩვენი ოთხფეხა მეგობრები ამ ნაზავიდან რომელიმე კონკრეტულ სურნელზე ახდენენ კონცენტრირებას. მარიხუანას სურნელის შენიღბვა სხვა დომინანტი სურნელით, მაგალითად სუნამოთი ადამიანების წინააღმდეგ შეიძლება შედეგიანი იყოს მაგრამ ძაღებს ამით ვერ გავასულელებთ.
რა თქმა უნდა, მარიხუანას სუნის შეგრძნება ძაღლებისთვის ბევრ რამეზეა დამოკიდებული, როგორიცაა სხვადასხვა გარემო პირობები, მოსაწევის რაოდენობა, შეფუთვა და ასე შემდეგ, მაგრამ მათ ზოგ შემთხვევაში მარიხუანას სუნის შენიშვნა 200 მეტრის მანძილიდან შეუძლიათ, ნორმალურ პირობებში, კი დაახლოებით 50 მეტრიდან.
პოლიციის კინოლოგები, როგორც წესი ბელიურ ნაგაზებს იყენებენ, მაგრამ იმიტომ არა, რომ მათი ყნოსვის უნარი სხვა ჯიშებზე უკეთესია. უბრალოდ ისინი უფრო მარტივად შესანახები და გასაწრთვნელები არიან. იმ საქმეებში, რომლებშიც განსაკუთრებულად მგრძნობიარე ყნოსვის ძაღლებია საჭირო, პოლიცია სპრინგერსპანიელის ჯიშის ძაღლებს იყენებს, რომლებიც მონადირე ძაღლები არიან და სამძებრო ოპერაციებში უკეთეს შედეგს დებენ. ამ ჯიშის ძაღლებს საშუალოდ 6 თვის მანძილზე წვრთნიან, რის შემდეგაც უკვე ოპერაციებში რთავენ, მაგრამ მათი რეგულარული წვრთნა არ წყდება.
მყნოსავი ძაღლები პოლიციისთვის საკმაოდ ღირებული მოკავშირეები არიან, მაგრამ ლიმიტები მათაც გააჩნიათ. პირველ რიგში, ძაღლები ვერ პოულობენ მარიხუანას თუ მისი სუნის მოლეკულები მათ ცხვირს ვერ მიაღწევს. რა თქმა უნდა უსუნო მარიხუანა არ არსებობს, მაგრამ არსებობს ბევრნაირი შესანახი მოწყობილობა და მატერია, რომლებიც სუნს არ ატარებს: ფოლგა, შუშა მეტალები და ასე შემდეგ. მაგრამ მაგალითად პლასტმასი, როგორ კარგადაც არ უნდა იყოს შეკრული უსარგებლოა, რადგან სუნის მოლეკულების მცირე ნაწილს, რომელსაც ძაღლები უყურადღებოდ არ ტოვებენ, მაინც ატარებს.
ძაღლების კიდევ ერთი ლიმიტი ისეთი ნარკოტიკებია, რომლებსაც დამახასიათებელი სუნი არ აქვთ.
რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ძებნისთვის გაწვრთნილი ძაღლების კიდევ ერთი სისუსტე მათი, ასე ვთქვათ, პატრონია- პოლიციელი რომელსაც ძაღლი აბარია. კვლევებით დადგინდა, რომ ოპერაციის დროს პატრონის აზრი ძაღლის შესაძლებლობაზე გავლენას ახდენს. 2011 წელს ჩატარებულ ექსპერიმენტში 8 მეძებარი ძაღლი მონაწილეობდა. მათ უნდა აღმოეჩინათ ნარკოტიკული საშუალებები და ფეთქებადი ნივთიერები ოთხ სხვადასხვა ფურცელში. ფურცლებიდან არც ერთი არ იყო დანიშნული. მათი ნაწილი უსუნო იყო, ნაწილი კი საჭმლის სუნით გაჟღენთილი, რასაც ძაღლების ცნობისმოყვარეობა უნდა აღეძრა და დაებნია.
ამასთან ერთად, კვლევის ავტორებმა ძაღლების თანმხლებ პოლიციელების ნაწილს მოატყუეს, რომ ორ კონკრეტულ ფურცელში იყო ასაფეთქებელი ნივთიერება და ნარკოტიკი. ყველაზე მეტი შეცდომა იმ პოლიციელების ძაღლებმა დაუშვეს, რომლებიც 2 კონკრეტულ ფურცელზე იყვნენ დარწმუნებული.
კვლევაში მონაწილე კინოლოგების ნაწილი შედეგმა გააბრაზა და მათ უარი განაცხადეს მსგავს კვლევაში მონაწილეობის კიდევ მიღებაზე. ზოგმა ჯგუფმა კი გაიაზრა, რომ თანმხლები პოლიციელის საქციელი ძაღლის საქციელზე ახდენს გავლენა და მათ ამ პოლიციელების გადამზადება დაიწყეს.
